by
Çarşamba, Aralık 22, 2010
0
Post a Comment
cambasi
gumushane
kelkit
yemekleri
yoresel yemeklerimiz
Kelkit’in kendine özgü bir sofra âdâbı ve yemek kültürü vardır. Kelkit’e ait yemekler,yörenin kendine has özelliğinden coğrafi şartlarından, toprağından, sosyal ve kültürel yapısından doğduğu için önemlidir.
Kelkit'in ünlü lokma tatlısı ve su böreği.
Yemekler genellikle yerde bağdaş kurularak bakır veya tahta sini üzerinde yenir.
Bunun için yemek yenecek yere,önce bir geniş sofra bezi serilir.
Sini onun üzerine konur. Sini,etrafında dört-beş kişinin diz kırıp oturabileceği büyük bakır tepsiye denir.
Bu tepsinin altına açılır kapanır ayaklık konur. Sinilerin aynı zamanda ağaçtan olanı da vardır.
Tahta siniler üzerinde aynı zamanda el makarnası ve erişte yapılarak ve yufka açılır.
Sofraya önce büyükler oturur. Oturulurken sol ayak alta gelecek,sağ diz dik tutulacak bir biçimde oturulur.
Sofrada herkesin önüne bir peşkir konulur. Sofra bu şekilde kurulduktan sonra, yavaş yavaş yemeklerin servisine başlanır.Sofraya ilk kez çorba servisi yapılır.
Bu çorba daha çok mantı veya gendüme çorbası olur. Çorba,bakır ve porselen taslarda verilir.
Bismillah denilerek oturulan sofralarda aynı kaseden çorba alan kaşıkların sesi birbirine karışır.
Kelkit ve çevresinde eskiden kullanılan kaşıklar şimşirden yapılırdı.
İddia edebiliriz ki Kelkit’in en ünlü yemeği su böreğidir.
Bunun yanında şimdilerde pek yapılmayan tatar böreğinden yani fıt fıt haşılından bahsetmemiz gerekir.
Bu yemek ince bulgurdan yapılır. Henüz suyunu çekmemiş,demini almamış yağsız pilava benzer.
Ortasına süt dökülerek yenir.Günlük hayatın değişmez yemekleri,etli kuru fasulye,evelik dolması ve su böreği’dir.
Bunun yanında tamamen Kelkit’e özgü tespit edebildiğimiz yemekler şunlardır:
SİRON
MALZEME
1,5 su bardağı su
4 su bardağı un
3 çorba kaşığı tereyağ (margarin)
4-5 diş sarımsak
500 gr yoğurt
Tuz, karabiber
YAPILIŞI
Unu tuz ve azar azar su ekleyerek yoğurun.
Hamurdan yumurta büyüklüğünde bezeler yapın.
Hamuru oklava ile yufka şeklinde açın.
Yufkaları saçın üzerinde iki taraflı olarak az pişirin bir kenara alın.
Yufkaları birer birer rulo yaparak sarın ve ruloları ikişer cm eninde kesin.
Fırın tepsisini yağlayın, kestiğiniz hamurların kesilen tarafı üste gelecek şekilde yan yana aralıksız olarak sıkıca dizin.
Tereyağını eritin. Hamurların üzerine eritilmiş sıcak tereyağını gezdirerek dökün.
Sarımsakları temizleyip ezin ve yoğurda ekleyin. Tuz ilave edip çırpın.
Sarımsaklı yoğurdu üzerine döküp yayın.
Tepsiyi önceden ısıtılmış 180 dereceye ayarlı sıcak fırına verin. 15- 20 dakika pişirip sıcak olarak servis yapın.
Malzemeler : (4 kişi için)
1 su bardağı Aşurelik Buğday
4 adet Tavuk Butu
2 yemek kaşığı Tereyağ
tuz ve pul biber, kimyon
Hazırlanışı :
Buğdayı önceden bir kaç saat ıslatın. Düdüklü tencereye kemikleri ve derisi ayrılmış tavuklarla buğdayı koyup eklemeden pişirin. Tuz buğdayın pişmesini geciktireceği için sonra eklenir. İyice pişince tahta kaşıkla vurarak tuz ya da el blenderi yardımı ile ezin.
Tavukla buğdayın birbiri ile iyice hallolmasını sağlayın.
Tuzu ve kimyonu bu aşamada ekleyebilirsiniz. Servis yaparken üzerine eritilmiş tereyağ ve pul biber karışımı gezdirin.
Malzemeler:
Hamur:
1 paket Mayalı Un
4 çay bardağı ılık su
Kızartmak için:
Sıvı yağ
Üzeri için:
Susam
Çörek otu
Hazırlanışı:
Hamur: Un ve mayayı karıştırın. Üzerine suyu ilave ederek mikserin hamur karıştırıcı uçları ile yumuşak bir hamur elde edinceye kadar (yaklaşık 5 dakika) çırpın. Hamurun üzerini kapatın, oda sıcaklığında hacmi 2 katına çıkıncaya kadar (yaklaşık 40-50 dakika) bekletin.
Süre sonunda hamuru biraz karıştırıp ellerinizi yağlayarak hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar kopartın.
Elde açarak şekillendirin ve tavada kızdırılmış yağa atarak kızartın. Arzuya göre şekillendirilen hamuru, çörek otu ve susama batırarak da kızartabilirsiniz.
Malzemeler:
6 su bardağı un
1 paket Maya
1 çay kaşığı toz şeker
2 çay kaşığı tuz
2 su bardağı ılık süt
100 g eritilmiş margarin
1 çay bardağı sıvı yağ
İç malzeme 1:
250 g haşhaş ezmesi
1çay bardağı dövülmüş ceviz
İç malzeme 2:
2 adet haşlanmış rendelenmiş patates
Baharat
İç malzeme 3:
300 g lor / peynir
Kıyılmış maydanoz
İç malzeme 4:
250 g zeytin ezmesi
Hazırlanışı:
Hamur: Un ve mayayı karıştırın. Üzerine şeker, tuz ve sütü ekleyip iyice yoğurun.
Hamuru ceviz büyüklüğünde toplara ayırın.
Üzerlerini nemli bezle örtün.
Toplardan 3 tane alıp yufka inceliğinde teker teker açın.
İlk yufkanın üzerine margarin-sıvı yağ karışımından sürün.
Verilen iç malzeme alternatiflerinden birini sürün.
Üzerine ikinci yufkayı serin, aynı işlemi uygulayın.
Son yufkayı da bu şekilde hazırlayıp rulo şeklinde sarın.
Üstünü de hafif yağlayarak rulonun iki ucundan tutup farklı yönlere çevirerek burun. Yağlanmış tepsiye salyangoz şeklinde sarın. Kalan hamurları da aynı şekilde hazırlayıp pişirin.
Elektrikli Mini Fırın: 180°C (önceden ısıtılmış)
Turbo fırın: 180°C (önceden ısıtılmış)
Pişirme süresi: Yaklaşık 30 dakika
Malzemeler:
5 su bardağı un
1 paket Maya
2,5 çay bardağı ılık süt
1 yumurta
1 yemek kaşığı toz şeker
1 tatlı kaşığı tuz
2 yemek kaşığı sıvı yağ
Hazırlanışı:
Unu eleyip mayayı ilave edin ve karıştırın. Üzerine süt, yumurta, şeker, tuz ve sıvı yağı ekleyip iyice yoğurun.
Hamuru temiz bir bezin içine alın. Kabarmaya pay bırakarak ağızını ip ile bağlayıp su dolu derin bir kabıniçine koyun. Hamur önce dibe çökecek, kabardıkça yüzeye çıkacaktır. Bu şekilde 40-50 dakika bekletin.28 cm çapındaki tepsiyi yağlayın.
Hamuru suyun içinden çıkartın. Bezi açın, ellerinizi yağlayıp hamurualın ve tepsinin içine yayın. Bekletmeden pişirin.
Elektrikli Mini Fırın: 180°C (önceden ısıtılmış)
Turbo fırın: 180°C (önceden ısıtılmış)
Pişirme süresi: Yaklaşık 25-30 dakika
Malzemeler : (6 kişi için)
1 çay bardağı Pirinç
1 su bardağı Yoğurt
1 adet Yumurta
1 tatlı kaşığı Un
1 yemek kaşığı Tereyağ
5 su bardağı Su yada Etsuyu
Tuz, Kırmızı Biber, Nane
Hazırlanışı :
Ayıklanıp yıkanmış pirinci iki bardak su ve tuz ilavesiyle yumuşayana kadar pişirin.
Diğer tarafta unu, yoğurdu ve yumurta sarısını iyice çırpın.
Pirinçleri sıcak etsuyunun ya da kaynamakta olan suyun içine alın.
Çorba suyundan, hazırladığınız un-yoğurt-yumurta sarısı karışımına iki kaşık karıştırarak sulandırın (yoğurdun kesilmemesi için sıcaklığa alıştırın yani). Karışımı pirinçli suya yavaş yavaş döküp karıştırın. İki taşım kaynatıp ateşten alın. Üzerine tereyağlı nane ve (isteğe göre) kırmızı biber gezdirin.
Bu çorbayı Pirinç yerine Buğday ile de yapabilirsiniz.
Çok değişik bir tat olacaktır.
Malzemeler : (4 kişi için)
1 çay bardağı hazır Tarhana
2 yemek kaşığı yağ
1 adet büyükçe Domates
4 su bardağı Et Suyu yada Su lan
Hazırışı :
Bir kapta bir bardak su ile tarhana eritilir.
Çorba pişirilecek tencereye yağı konur.
Tenceredeki yağ üzerine domatesdoğranır ve ateşte domates iyice öldürülür.Üzerine tuz, 4 bardak et suyu veya yalnız su dökülür. Kaynatılır.
Evvelce eritilen sulu tarhana kaynamakta olan tencerenin içersine yavaş yavaş, karıştıra karıştıra dökülür.
Top top olmamasına dikkat edilir. 5 dakika kadar kaynatılır.
Kışın domateslerin renkleri solgun olursa salça kullanabilirsiniz.
MALZEMELER:
-8 su bardağı et suyu
-1 su bardağı yeşil mercimek
-1 kahve fincanı arpa şehriye
-2 adet soğan
-2 çorba kaşığı sıvı yağ
-2 çorba kaşığı un
-Yarım su bardağı süt
-1 çay kaşığı kuru nane
YAPILIŞI:
1- Mercimek ayıklanır, yıkanır ve yarım haşlanır.
Haşlama suyu dökülür.
2- Küçük doğranmış soğan yağda hafifçe sarartılır.
Un konur, bir kaç kez karıştırılır.
3- Et suyu, yarı haşlanmış mercimek ilave edilir.
Mercimek pişince şehriye konur. 10- 15 dakika yavaş ateşte kaynatılır. Sofraya alınacağı zaman süt katılır.
Üzerine kuru nane serpilir.
Kiriş Çorbası
MALZEMESİ
10 adet Kiriş sapı (beyaz tarafları)
1 bardak doğranmış mantar
1 adet soğan
1 yemek kaşığı margarin
1 yemek kaşığı un
5 bardak su
1 bardak krema
Tuz
TARİF
Kirişleri yıkayıp, kenara alın.
Soğanları yağda pembeleştirin. Doğranmış Kirişleri ilave edin. Suyunu koyun.
10 dakika kaynatın. Blenderdan geçirin. Kremayı ve unu ekleyin.
Tuzunu kontrol edin. 30 dakika pişirin.
Nuska Kiriş
MALZEMESİ
1 kg. kiriş
1 bardak pirinç
4 adet kuru soğan
1 bardak zeytinyağı
3 yemek kaşığı kuş üzümü
2 yemek kaşığı dereotu (kıyılmış)
2 yemek kaşığı yeşil soğan (kıyılmış)
1 tatlı kaşığı tarçın
6 adet kesme şeker
1 adet limonun suyu
3 bardak su
1 tatlı kaşığı dolma baharı (yenibahar)
1 çay kaşığı karabiber
Tuz
TARİF
Kirişleri bıçakla uzunlamasına kesin. Kaynamış tuzlu suda haşlayın. Uzun şeritler elde edin.
Şeritleri 20 cm. boyunda kesip, dolma için hazırlayın.
Pirinci yıkayıp, tuzlu suda bekletin. Kuş üzümlerini temizleyip, soğuk suda bekletin.
Zeytinyağında ufak zar şeklinde doğranmış soğanları kavurun. Pirinci süzün. Soğanlarla birlikte 10-15 dakika kavurun. Altını kısın. Kuş üzümü, yeşil soğan, tarçın, kesme şeker, limon suyu, tuz ve karabiberi ekleyin. Üzerine 1 bardak su koyun. Kısık ateşte suyunu çektirin. Altını söndürüp, yenibaharını atıp, karıştırın. Dereotunu içine doğrayın.
Şeritlerden bir tanesinin ucuna dolma içinden koyun. Üçgen şeklinde sarın. Dolmaları tencereye dizin. 2 bardak su ile 8 yemek kaşığı zeytinyağı ilave edin. Dolmaların üzerini kapakla kapatın. Kısık ateşte 20 dakika pişirin.
Soğuk servis yapın.